Elbrus (5642 m n.p.m.)

• Relacja VII (Joanna Całka)
• Relacja VI (Jerzy Stupała (Kardio) – dr kardiochirurg.)
• Relacja V (Emil Wąsacz)
• Relacja IV (Zbyszek Kowalczyk)
• Relacja III (Katarzyna Urbańczyk)
• Relacja II (ks. Krzysztof Gardyna)
• Relacja I (Bożena Skołud)

Podróże i poznawanie świata to moja pasja. Krajobrazy górskie uważam za najpiękniejsze.
Od 1996 roku praktycznie wszystkie urlopy spędzam w podróżach po świecie, najczęściej z rodziną. Sam zorganizowałem wiele takich wypraw, m.in. dookoła świata, w Andy Patagońskie, na Alaskę, w kanadyjskie Góry Skaliste, do parków narodowych w zachodnim USA. Były to wycieczki objazdowe z wykorzystaniem kampera. Później zacząłem korzystać z biur turystycznych, wykupując wycieczki objazdowe. Tak zwiedziłem m.in. Antarktydę, Tybet (z bazą pod Mt. Everestem włącznie), Nepal, Iran i Peru. Z podróży zostają mi nie tylko wspomnienia, ale również mnóstwo zdjęć, filmy, które później sam montuję i udźwiękowiam, a także książki wspomnieniowe, które wydaję w nakładzie 10 egzemplarzy (dla najbliższej rodziny). Tytuł serii "W 80… lat dookoła świata". Wiele osób namawiało mnie, aby zamieścić je w internecie. Nie dałem się na to namówić. Teraz nakłoniony przez Ryśka, czynię wyjątek. Robię skróconą wersję. Dla rodziny powstanie osobna, obszerniejsza.

Półtora roku temu, w wieku 65 lat poczułem się "dojrzałym" podróżnikiem i postanowiłem poznawać świat wysokich gór i po półrocznym treningu: bieżnia, Tatry (m.in. wejście po raz pierwszy na Rysy, Krywań) wyruszyłem w październiku 2010 roku na Kilimandżaro. Wyprawa zakończyła się sukcesem i napaliłem się na kontynuowanie tego typu zwiedzania świata, celowo podkreślam - zwiedzanie, gdyż zdobycie szczytu jest dla mnie, mimo wszystko, czymś wtórnym.

Jako kolejny cel wyznaczyłem sobie Aconcaguę. Nawiązałem tym razem kontakt z Ryśkiem Pawłowskim i dopiąłem wszystko na ostatni guzik, dzięki m.in. Ryśkowi, który ułatwił mi zakup niezbędnego sprzętu do wejścia na Aconcaguę. Niestety, w ostatnim dniu przed wyjazdem, sprawy służbowe zatrzymały mnie w kraju i wyjazd na Aconcaguę przepadł. W czasie przygotowań do Aconcaguy miałem okazję poczytać, co się dało o Ryśku i lepiej go poznać, dlatego natychmiast po fiasku wyprawy na Aconcaguę zdecydowałem się na kolejne wyprawy z nim: na Elbrus we wrześniu 2011, na Island Peak w listopadzie 2011 i na Aconcaguę w styczniu 2012.

Rankiem 25.08.2011 r. w dobrych humorach, po zjedzeniu śniadania, przygotowanego przez moją żonę - Ulę, jedziemy z Ryśkiem i Romkiem na lotnisko. Taksówkarz zorientował się, że jedziemy na górską wyprawę i stwierdził, że jesteśmy wielkimi ryzykantami, tacy faceci ze siwymi włoskami. Odrzekłem mu, że mamy po trzydzieści parę lat, a na twarzach, dla zmyłki, mamy maski.

Tuż przed Okęciem Rysiek otrzymał wiadomość, że strona południowa Elbrusu jest zamknięta i cały plan jest nieaktualny. Kontrahent Ryśka z Kaukazu, Sułtan informuje go, że mimo starań, nie uzyskał zgody na wejście od strony południowej. Na lotnisku w Mineralnych Wodach ma czekać jego szwagier z mikrobusem, który ma wszystko załatwić, aby było OK. Będziemy wchodzić od strony północnej. Nie wiemy, o co chodzi, myślimy, czy nie ma jakichś ataków terrorystycznych. Koniec końców, wszystko wyjaśni się w Mineralnych Wodach.

Na Okęciu spotykamy czterech dalszych uczestników wyprawy: Leszka Kątnika z Gdańska z synem Piotrem i jego dziewczyną Martą, oraz Marcina Bajdę. Przelot do Petersburga bezproblemowy. Po zakwaterowaniu w hotelu ruszamy na zwiedzanie Petersburga.

Czasu nie mamy za wiele i fundujemy sobie pętlę: Newski Prospekt, Pałac Zimowy, Most, Twierdza Pietropawłowska. Wracamy do hotelu i spotykamy dwóch kolejnych uczestników: Sławka i Marka. Wieczorem robimy imprezkę w moim pokoju. Jest bardzo wesoło. Rysiek opowiada, co jest najważniejsze do osiągnięcia sukcesu w górach, oprócz oczywistej sprawności. Kluczowa jest pogoda, a potem - właściwe nastawienie psychiczne. Pewne rzeczy ma się w genach lub nie i wówczas nie ma szans na sukces, m.in. adaptowanie się do wysokości. Rysiek wyjaśnia, jak na różnych wyprawach niektórzy tracą nawet po kilkanaście kilo na wadze. Ja stwierdzam, że przy moich 64 kg, 160 cm wzrostu, tyle nie mogę stracić, a Romek, który ma 177 cm i 60 kg wagi tym bardziej, chociaż się bardzo stara i je za dwóch, a wagi mu nie przybywa. Wtedy Rysiek stwierdza autorytatywnie jako lider, że nie może mi zaliczyć 160 cm, stwierdza, że mam najwyżej 157 cm, a później nieco ulega i dodaje mi centymetr - na 158 cm. Po burzy, jaka się przy tym wywiązała, postanowiono mnie zmierzyć. Wobec braku centymetra, mój wzrost został określony na 5 arkuszy A4, na których była faktura + paragon. Tak więc, została wprowadzona nowa jednostka miary.

Następnego dnia, z lekkim opóźnieniem docieramy do Mineralnych Wód. Na lotnisku w Mineralnych Wodach czeka na nas Rusłan z mikrobusem. Mieścimy się bez problemu. Rusłan zna policjantów na lotnisku i tych na zaporach policyjnych.

Rusłan, około 21:00, dowozi nas do miejsca, gdzie mieliśmy mieć nocleg, ale okazuje się, że hotel "zakryt" i nie ma tam nikogo. Rusłan wiezie nas dalej po drogach, gdzie trudno sobie wyobrazić, że taki autobus może w ogóle je przejechać. My uruchomiliśmy nasze "spirytnoje" zapasy i wkrótce znieczuleni zapadamy w sen. Budzi nas zatrzymanie autobusu. Jesteśmy przed czymś, co ma być naszym hotelem na dzisiejszą noc. Będzie to kosztowało 500 rbl. pro persona (1 zł = 10 rbl.). Hotel, to pokój z jednym łóżkiem i podłogi w pokoju i kuchni. Marta stwierdza, że zjedzą ją robaki i nie chce iść spać, ale nie ma wyboru. Wszyscy się zmieściliśmy i noc przespaliśmy całkiem dobrze.

Rano, gospodyni za dodatkową opłatą - 200 rbl. robi nam śniadanie. Są to dwa duże naleśniki plus herbata lub kawa. Przed hotelem stoją dwa pojazdy, które mają nas przewieźć do bazy na Polanie Emanuela, która jest na wysokości 2450 m. Są to jakieś specjalne mikrobusy UŁAZ-y na 8 osób, więc mieścimy się bez problemu z bagażami. Trasa i przejazd to coś z rodzaju hardcore. Minibusy jadą po takich drogach, że wydaje się to niemożliwe, aby można było przejechać. Odcinkami, odbywa się to na krawędziach przepaści. Auta spisują się doskonale, kierowcy także i dojeżdżamy szczęśliwie do celu. Miejsce jest położone w przepięknej dolinie wśród gór. Są tu zorganizowane stałe pola namiotowe.

Po zakwaterowaniu dowiadujemy się, że ok. 5 km od naszego postoju jest wzgórze, z którego jest zasięg telefonów komórkowych. Udajemy się w tym kierunku. Po drodze mijamy źródła termalne, w których można się kąpać. Ponieważ jest tu liczna grupa muzułmańska, to są oddzielne godziny kąpieli dla mężczyzn i kobiet. Dopytując się różnych osób docieramy na wzgórze, gdzie w jednym miejscu z trudnością łapiemy łączność.

Dzisiaj, tzn. w niedzielę, rozpoczynamy aklimatyzację. Śniadanie przygotowane głównie rękami Maksia, składa się z kaszy z rodzynkami, chleba z serem i herbaty lub kawy. Dzisiaj mamy dzień aklimatyzacji, czyli próbę wejścia do następnej bazy, która jest na wysokości 3750 m n.p.m. Przewyższenie jest 1300 m, czyli dość dużo. Oprócz aklimatyzacji Rysiek ma szanse ocenić nasze przygotowanie kondycyjne. Zanim wyruszymy, słyszę, spoza namiotu głos Ryśka: "Piotrek, czy ty jesteś bardziej rozgarnięty, czy twój ojciec? Nie mogę powierzyć telefonie mało rozgarniętemu" . Ja na wszelki wypadek się nie odzywam. Grupa szybko się dzieli na podgrupy. Podziwiam miejscowe krajobrazy, robię zdjęcia, filmuję. Stwierdzam, że już w tej chwili praktycznie osiągnąłem swój cel. Pogoda jest wspaniała i widoki cudowne.

Od czasu kiedy zacząłem interesować się geografią i górami, moim marzeniem było zobaczyć Kaukaz, gdyż wydawało się, że jedynie on jest w zasięgu. Był w "bliskim" kraju socjalistycznym. Tymczasem tak się złożyło, że zobaczyłem w międzyczasie najpiękniejsze i najwyższe góry świata: Himalaje z Mt. Everestem, Góry Skaliste, Mt. Kinley'a, Andy z Torres del Paine, Cerro Torre i Mt. Fitzroy'em i inne, a Kaukazu nie widziałem.

Według informacji od miejscowych wejście na szczyt od tej strony zajmuje od 11 do 12 godzin, a zejście 6 godzin. Oceniam, że jest to poza moim zasięgiem, niemniej jednak chcę wyjść jak najwyżej, dlatego solidnie przykładam się do aklimatyzacji. Następny dzień jest dniem odpoczynku, każdy robi co chce.

Ja, Romek i Rysiek udajemy się do "budki telefonicznej" odległej od nas o ponad 5 km. Chwilowy brak łączności u wszystkich. Ja nadaję SMS do Uli. Po 5 min pik, tzn. SMS doszedł. Wybieram telefon Uli z pracy i mam połączenie. Informuję ją o aktualnej sytuacji, m.in. że raczej nie mam szans na wejście. Natomiast Ryśkowi udaje się tylko wysłać SMS-a do Magdy, a Romek nie uzyskuje żadnego połączenia. Rysiek, aby uzyskać lepsze połączenie postanawia udać się na sąsiednie wzgórze. Trzeba zejść w dół, pokonać rzekę i wejść z 200 m do góry. Niestety, gdy Rysiek schodzi na dół, rzeka okazuje się nie do pokonania i wracamy z powrotem. Po drodze mijamy źródła termalne, gdzie kilku naszych korzysta z nich. Trzeba błotkiem wysmarować kolana, siedzieć tak 45 min, a potem 15 min moczyć się w wodzie. Temperatura wody około 20 oC. Jak szliśmy w tamtą stronę, musieliśmy to miejsce omijać łukiem, gdyż był czas kąpieli kobiet.

Pogoda ciągle wspaniała, na niebie żadnej chmurki, a w nocy niezwykle rozgwieżdżone niebo. Kolejny dzień to kolejne wejście aklimatyzacyjne do bazy na 3750 m. Ponieważ znam trasę, to idę samotnie do góry, z góry wracamy bardziej w grupie. Trasa składa się na przemian z odcinków płaskich oraz dość stromych, aczkolwiek bezpiecznych. Następnego dnia opuszczamy bazę na Polanie Emanuela i przenosimy się do górnej bazy. Pogoda jest nadal dobra, chociaż pod wieczór ukazują się pierwsze zwiastuny zmiany, tzn. chmurki.

W czasie dzisiejszej wędrówki, na wysokości 3000 m, spotkałem dwóch ratowników, którzy sprowadzali niesprawnego mężczyznę. Na lotnisku wylądował helikopter, który go ewakuował. Według informacji, którą pozyskał Rysiek, był to Fin, który przybył w grupie fińskiej dzień, czy dwa przed nami. Jak się okazuje, weszli od razu na 3750 m i nie schodzili w dół, czyli nie zrobili pełnej aklimatyzacji. Okazało się, że dopadła go choroba wysokogórska w postaci obrzęku płuc.

Dzisiaj mamy dzień aklimatyzacyjny, a właściwie wejście aklimatyzacyjne na 4600 m. Po śniadaniu (owsianka + chleb z kiełbasą i żółtym serem) przygotowanym przez Marinę ruszamy do góry. Jest to mój debiut zarówno w skorupach, jak i w rakach. Przyznaję, że czuję się nieswojo. Nie wiem, czy ujdę ze 100 m. Ruszamy wszyscy razem, ja zajmuję miejsce w ariergardzie, natomiast Maksio z drugim Piotrem w awangardzie. Idzie się ciężko. Cały czas praktycznie prosto na krechę w górę. Docieram do pierwszych skałek, gdzieś na 4400 m i wracam z resztą grupy.

Po powrocie jemy obiad: gulasz z kaszą oraz barszcz ukraiński. Do Mariny przychodzą dwaj bojcy - skośnoocy i zbrojni po zęby. Pełnią chyba straż graniczną. Mają ochotę popisać się strzelaniem. Pytają nas o zgodę. Ustawiają butelki po wodzie i strzelają do nich, ale nie trafiają. Strzela również Marina, a także Piotr Marcinkowski. Wszyscy oddają po trzy strzały, ale wszystkie pudła. Następny dzień, to dzień odpoczynku po wejściu aklimatyzacyjnym. Dzień się dłuży. Niestety, pogoda zdecydowanie się psuje. Nie pada, ale Elbrusu nie widać. Cały w chmurach.

Nie wiadomo, czy dzisiaj w nocy będzie wyjście. Ja w każdym razie namawiam Ryśka, aby się zgodził na taki wariant, że ja nie będę wychodził w nocy, gdyż wg mojej oceny, nie mam najmniejszych szans na wejście. Chcę wyjść o świcie ok. 06:00, gdy będzie widać dobrze ślady bez czołówki i kiedy będzie cieplej. Jeśli będą dobre warunki, to będę chciał iść do takiego miejsca, dokąd pozwolą mi siły, ale nie dłużej będę wchodził, niż do drugiej po południu.

Przed chwilą Sławek zadeklarował, że dołącza do mnie, z zamiarem dojścia do max 5000 m. Prawdopodobnie pójdzie z nami jeden przewodnik. Pozostałych uczestników Rysiek ma podzielić na dwie grupy, z których jedną poprowadzi on, a drugą - drugi przewodnik rosyjski. Tak więc grupa nasza podzieli się na układ 3 : 4 : 2. Pogoda nieszczególna, ale jeśli się całkowicie nie załamie, to jest decyzja na próbę wejścia dziś w nocy.

Około północy pobudka dla czwórki: Romka, Marcina, Leszka i Krzysztofa. Wyruszają jako pierwsi z Antonem, jako przewodnikiem. Idą połączeni liną asekuracyjną. Wychodzą tuż po pierwszej w nocy. W niecałą godzinę po nich wyrusza trójka harpaganów: Rysiek, Piotr Marcinkiewicz i Maksiu. Ci idą razem, ale nie są połączeni liną asekuracyjną. Około piątej, ja i Sławek wstajemy i wpół do siódmej wyruszamy z przewodnikiem Witalijem. Marina ma przechlapaną całą noc. Dla każdej grupy przygotowuje śniadanie. Gdy wyruszają dwie pierwsze grupki, pogoda jest niezgorsza. Jest dość ciepło, jak na tę wysokość i na niebie widać trochę gwiazd.

Gdy Sławek po piątej wychyla się z namiotu, to mówi, że jest problem, gdyż napadało śniegu i widać lampki trzech grup schodzących z góry. Przychodzi Witalij i mówi, żeby się przygotować do wyjścia, bo pogoda nie jest zła. Około 06:30 ruszamy. Idzie się bardzo ciężko. Wieje wiatr, chwilami jest wręcz porywisty tnąc śniegiem. Witalij przewodzi wyjątkowo wspaniale. Tak ustalił tempo, że przez pierwsze cztery godziny szliśmy bez postojów, za wyjątkiem przerwy na uzupełnienie ubrania. Wychodzę ubrany w skorupy z rakami, plus jedna ciepła skarpeta. Cały czas jest mi w nogi bardzo ciepło. Na dole mam spodnie polar i spodnie windstoperowe. Zdaje to w pełni egzamin. U góry mam koszulkę termoizolacyjną i polar. Na początek to wystarcza. Potem uzupełniam to o bluzę windstoperową, a na koniec dorzucam do tego kamizelkę puchową. Tnie ostrym, mokrym śniegiem, tak, że jestem częściowo oblodzony. Mimo, że idziemy bez postojów, to idę praktycznie bez zadyszki. Rękawiczki mam prawie cały czas jedwabne; na górze zmieniam na windstoperowe. Przez pewien czas, po zmianie rękawiczek, marzną mi ręce, ale później się rozgrzewają.

Po drodze mijamy naszą czwórkę schodzącą z góry. Doszli do dużych skał, na ok. 4700 m. My też dochodzimy do tego miejsca. Robię kilka zdjęć i wracamy, gdyż Sławek mówi, że jest mu zimno. Ja też czuję się zmęczony i po krótkim postoju wracamy. Dojście do skał zajęło nam 4,5 godziny. Według Witalija, do szczytu jeszcze około 6 godzin.

O 11:00 Sławek nawiązuje łączność z Ryśkiem. Okazuje się, że doszli niedaleko szczytu, ale droga stała się całkowicie niewidoczna i zrezygnowali z wejścia. W tych dniach nikt nie wszedł na szczyt. Dwóch Ukraińców, z innej grupy, doszło do tego miejsca co nasi, ale zawrócili. Dla uzupełnienia, była to próba wejścia na wschodni, niższy wierzchołek Elbrusu (5621 m). Wejście na główny wierzchołek wymagałoby dodatkowych kilku godzin. Po naszym powrocie znów zaczęło intensywnie padać, a gdy wróciła trójka, rozpętała się burza z piorunami i opadami śniegu. Rysiek opowiadał, że było bardzo trudno, widoczność beznadziejna, a niektóre miejsca były wręcz lawiniaste.

Po powrocie do namiotu, Leszek, Marcin, Krzysztof, Maksiu i Piotr Marcinkowski zdecydowali się na własną rękę, że pozostaną u góry i w poniedziałek 05.09.br. podejmą próbę ponownego wejścia. Ja, Sławek, Romek i Rysiek schodzimy jutro w dół. Anton znosi jeszcze dziś na dół mój i Romka główny bagaż. Dołącza do niego Leszek, który chce się porozumieć się z synem Piotrem i Martą, co mają zamiar robić jutro.

W naszym namiocie robi się luźniej a na dworze paskudniej i do naszego namiotu dołącza trzech trekkerów z małego, rozbitego obok namiotu. Dwóch jest anglojęzycznych a trzeci Rosjanin. Gdy się dowiaduje, że jesteśmy Polakami, to mówi, że jest kibicem Spartaka Moskwa, który został wyeliminowany z Ligi Europejskiej przez Legię Warszawa, co było wielkim szokiem dla Rosjan. Gdy piszę te słowa, na zewnątrz dalej szaleje burza. Gdy na drugi dzień żegnaliśmy się, ustaliliśmy, że będzie kibicował dalej za Legią Warszawa, gdyż lepiej przegrać z kimś, kto dalej awansował, niż z byle patałachami.

Noc przebiega spokojnie z jednym wyjątkiem. Rosjanin, który śpi na pryczy na piętrze, całą noc rzuca się na łóżku, tak, że cała konstrukcja trzęsie się i trzeszczy. Chwilami mam obawy, że się wszystko rozleci. Rano o siódmej, gdy chcę wyjść z namiotu, okazuje się, że są problemy, gdyż wyraźnie dopadało śniegu i są problemy z otwarciem drzwi od namiotu. Na dworze jest biało-czarno, gdyż jest mieszanka czarnych głazów ze świeżym śniegiem. Niebo jest zasłonięte chmurami, Elbrusu w ogóle nie widać. Ciągle pada. Jemy śniadanie i po spakowaniu ruszamy w dół inną drogą. Z uwagi na fatalną pogodę, wszyscy decydują się na zejście w dół. Początkowo idziemy wśród padającego śniegu, który wkrótce zanika i jest coraz cieplej.

Po powrocie byliśmy świadkami, jak ściągano, na czymś w rodzaju sanek ratowniczych, kolejnego trekkera, którego Elbrus nie zaakceptował. Na 3750 m, gdzie spaliśmy cztery noce, ciężko się rozchorował. Tak więc Elbrus w ostatnich dniach nikomu nie był łaskawy, a nawet trzy osoby wymagały pomocy przy zejściu z 3750 m. Gwiazdą w obsłudze była Marina, która zarówno na 2450 m jak i na 3750 m wyczarowywała bardzo dobre posiłki. Rysiek wziął od niej kontakt. Twierdził, że Marina jest w stanie załatwić na przyszły rok pozwolenie na wejście do najpiękniejszej doliny Kaukazu - Bezingi. Są tam piękne miejsca dla wspinaczy, ale także urocze miejsca dla turystów górskich. Być może się tam wybiorę.

Rano pakujemy się, jemy śniadanie, tym razem m.in. kaszę mannę z rodzynkami i czekamy na zamówione auto. W nocy padał intensywny deszcz, ale teraz pogoda się poprawiła. Samochód, zgodnie z planem, pojawia się około 11:00. W międzyczasie ląduje helikopter wojskowy, który ma zabrać szczątki helikoptera znajdującego się prawie dwa tysiące metrów wyżej. Oczywiście, natychmiast zakazują fotografowania. Około 11:00 wsiadamy do tego samego auta UAZ-u co poprzednio, i w drogę. Lokuję się na przednim siedzeniu, aby filmować niezwykłą trasę, tę co poprzednio. Dzisiaj jest jeszcze bardziej niebezpiecznie, bo bardzo ślisko.

W pewnym momencie musimy wysiąść, bo auto zaboksowało. Rysiek kazał zabrać ze sobą dokumenty. Gdyby auto spadło, to zostalibyśmy bez niczego. Droga polna o szerokości niewiele przekraczającej szerokość auta, z wybojami, pnąca się stromo w górę lub spadająca ostro w dół na kilkusetmetrową przepaścią. Powiedzieć, że jechaliśmy z duszą na ramieniu, to zbyt mało. Dusza zawędrowała chyba każdemu na czubek ostatniego włosa. Ostatnie dwa dni spędzamy w Kisłowodzku, bardzo ładnym uzdrowisku u podnóży Kaukazu. Wykupujemy wycieczki w okolice Kisłowodzka.

Punkt widzenia: subiektywny.
Punkt wyjścia: pospolity. To oznacza około...a niech to... już około trzydziestu lat w miarę świadomego chodzenia po górach europejskich. Dość często samotnego, ze wszystkimi związanymi z tym problemami i przyjemnościami. To także wspomnienia pęcherzy , modłów odprawianych nad kocherem, lodowatej wody w strumieniu, wstrząsających kiblów bułgarskich i szoku cywilizacyjnego na pierwszym szwajcarskim campingu. Droga zawsze była ważniejsza niż wejście na szczyt, a jedyną reakcją na wyrażenie "zdobycie góry", była chęć ofiarowania przedmówcy cukierka. To po co lazła na Elbrus? A czemu by nie?

Elbrus.
Jaki jest z daleka, każdy widzi: białe, śliczne, przyjazne, wygodnie rozłożone górzysko, z pogodną obojętnością przyjmujące do wiadomości kilku nieszczęsnych nieboszczyków co roku. I to otoczenie! Na widok Uszby stopy zaczynają nerwowo podrygiwać; co z tego , że dla nich kompletnie niedostępna. Z bliska...No tak, wszystkie opisy podnóża Elbrusa okazały się być zgodne z rzeczywistością. Dolina Baksanu i Azał wyglądają jak po katastrofie ekologicznej, a śmietnik aż do "Beczek" kwalifikuje się do założenia stanowisk archeologicznych. Tym niemniej nie jest chyba tak źle. Przede wszystkim rzut oka na mapę pokazuje, jak rozległy jest to masyw, a jak mały fragment zajmuje zagospodarowana część. Po drugie widać bardzo przyzwoicie uprzątnięte obszary pod nową kolejką. A wreszcie wybrzydzanie nie ma sensu, bo przecież bezpośrednie otoczenie lodowca, jeszcze połączone z terenem wulkanicznym z natury rzeczy bywa paskudne. Efektem powyższego był całkowity spokój sumienia przy rozrzutnym korzystaniu z gruzawików i kolejki. Jak powszechnie wiadomo, maszyny rosyjskie SĄ niezniszczalne, a młodziutki i doskonale opanowany kierowca zapewne mógłby wjechać na szczyt, tak dla fantazji. Stara kolejka prawdopodobnie przeżyje nową.

Ludzie.
Wszyscy mili. A po kompletnej intoksykacji nalewką brzoskwiniowo-imbirową o dwunastej w południe to po prostu anioły.

Zwierzęta.
Koty, koty pojedyncze i trójkami, koty odęte i mruczące na kolanach, kociak zagubiony i kociak na lotnisku, zamieniający urzędniczki celne w nianie. Psy, odpasione, tak dla pięknych oczu towarzyszące w każdym spacerze.

Luksusy.
Po raz pierwszy w życiu wszystko dostarczone pod nos. Transport spływał z nieba, hotel, i pensjonat pojawiały się w wyznaczonym miejscu. Łóżka! Prysznice! Bez mała śniadanie na tacy! I luksus największy na tego rodzaju wyjeździe: fachowiec.

Lider.
Jaki jest, każdy może przeczytać, jako, że już obrósł literaturą. Inne nośniki informacji też są dostępne, w tym stosowny film biograficzny. Film może trochę zbijający z tropu, bo ani reżyser ani komentator nie wykazali się poczuciem humoru, a ich solenność jest porażająca, ale nie w tym rzecz, tylko w dokonaniach i możliwościach. ... Tu minuta ciszy....Przy okazji: udało się wydusić z Ryśka zdanie na temat obowiązków klienta w górach. "Ma mnie słuchać." Pracując w zawodzie, gdzie fachowość ma wartość bezwzględną, pozwolę sobie skomentować: "oczywiście". Co do poczucia humoru, nie ma obaw, co najmniej proporcjonalne do reszty.
A poza tym ta ojcowska czułość, z jaką prowadził naszą szkółkę przez wertepy...

Atmosfera.
Gładka jak stół. Rozmowy, śmiechy, opowiadania ( to wszyscy), pouczania (to lider), kto chciał się urwać, też mógł. Dla osób, które, jak to zgrabnie sformułowała Colette, "lubią być troszkę gwałcone przy wszystkich", również powstała możliwość (to ....). A puryści językowi byliby wręcz wzruszeni.

Grupa - Elżbieta, Monika, Jacek, Mirek, no i ja.
Ach i och, jak pięknie temperamenty były trzymane na wodzy. Czy mogło być coś milszego i czy trzeba coś więcej powiedzieć?

Rozczarowanie.
Nie nachodziłam się! Zapewne, siła wyższa: mają w końcu coś w rodzaju wojny. Wejścia w okoliczne doliny pozamykane, pilnowane przez wojsko, pozwolenia ewentualnie udzielane (?) po trzech tygodniach. W każdym razie nic z przyjemnego padnięcia wieczorem po całodniowej wycieczce i demonstracyjnego ścierania soli z twarzy.

Sacrum-profanum.
Nie, nie było co kaprysić, jeśli konieczność wyganiała ze śpiwora w ciemnościach. Po południu milkły maszyny ryjące zbocza Elbrusa i zapadała cisza prawie idealna. W nocy tak doskonała, że słychać było gwiazdy trzeszczące nad głową. Nerwowy wypad zamieniał się w romantyczną wyprawę. Bardziej poetycznym duszom spodobałaby się sławojka poniżej kontenerów, z kontemplacją panoramy Kaukazu i błogim spokojem. Chyba, że ktoś wcześniej wyścigował się do niej z Koreańczykiem...A ten zawsze pierwszy!

Obawy.
Wcześniejsze odpowiedzi znajomych na pytania o reakcje wysokościowe obejmowały zarówno wzruszenie ramionami jak i detaliczne sprawozdania z miotania wiktem. U nas, dziękuję, wszyscy byli zdrowi. Jednakże nieśmiało sądzę, że było coś dziwnego , jako że wstępne przejście po ratrakowej autostradzie tylko do Skał Pastuchowa, a więc na wysokość niewiele większą niż już byłam, było i nużące i lekko oszałamiające. Za to ze wschodem słońca i później piękną pogodą! Może też i różnica była zbyt duża w porównaniu do standartowych, rekreacyjnych spacerów na Czeget i do obserwatorium.

Atrakcje przed wejściem na szczyt.
Podręcznikowy przykład debilizmu w wykonaniu niżej podpisanej: nie zrzuca się plecaka z ratraku na śnieg, bo to jest stok lodowca! Przy dobrych warunkach zapewne dojechałby na rynek w Terskolu.

Wejście.
Pogoda, jak rozumiem , była nieszczególna ale i nie najgorsza, biało pod stopami, biało dookoła, ale wiatr, śnieg i temperatura zaledwie na oszronienie kominiarki. Tempo (moje) śmiechu warte: trzydzieści do czterdziestu kroków, zwis na kijkach, hyperwentylacja i da capo. Ale według literatury i zeznań kolegów-medyków, tak miało/mogło być, więc i zero irytacji. Nie wątpię, że brak widoczności w normalnych warunkach (jednostka samotna, autonomiczna itd.), nawet przy niejakim oznakowaniu palikami drogi, zawiązałby mi przełyk na supeł, ale w tym szczególnym wypadku, cóż, po prostu dalszy ciąg luksusów: LIDER CZUWAŁ. Zysk z mgły: Jacek , awangarda naszej grupy, z właściwą sobie sumiennością wykonał trzykrotnie podejście na szczyt, więc chyba zdobył już uprawnienia przewodnika? Jeden, nieprzyjemny dla mnie moment wynikający z osobniczej wrażliwości na zimno: ręce sztywne, w znajomym, żółtawo-sinym kolorze. Zgłosiłam grzecznie problem, podwijając już ogon pod siebie, a tu niespodzianka: kilka minut tortur, gęba zaryczana i, niestety, nawiązanie nieco patologicznej relacji kat-ofiara. Pokraka mogła iść dalej. Gdzie? Ano, do tego kamienia, którym tak uprzejmie zaznaczono szczyt. Serce boli, ale widoki z Elbrusa pozostają dla mnie wirtualne. Potem już tylko przyjemne, odpoczynkowe zejście, ostatnia godzina, dwie w słońcu , niebo błękitne, ciuchy pościągane i kiełkujące zadowolenie. A później była i kaszka, ściśle według przepisu dla dzieci, i kiełbaska i koniaczek i niemrawe plątanie się przy konternerach.

Konkluzja.
Warto? Pewnie, że warto!